W ŚWIECIE MERCHANDISINGU: Zasady FIFO, LIFO i FEFO

Aby uniknąć potencjalnych strat w sklepie należy rozsądnie rozporządzać jego zatowarowaniem. Należy przemyśleć, co powinno znajdować się na sali sprzedaży, ale też w sklepowym magazynie. Kolejność wykładania i sposób układania towaru na półkach nie powinien być dziełem przypadku.

Pomocne w zarządzaniu asortymentem są zasady FIFO, LIFO i FEFO. Co jednak kryje się za tymi zabawnie brzmiącymi nazwami? Czym różnią się te reguły? I wreszcie: którą z nich warto stosować w sklepie?

Zasada FIFO, czyli z angielskiego ‘first in, first’ out (pierwsze przychodzi, pierwsze wychodzi) jest jedną z najczęściej stosowanych koncepcji. Być może dlatego, że wydaje się być najbardziej oczywista i logiczna. Według tej reguły do najszybszego wyjścia ze sklepu przeznaczony jest ten towar, który najwcześniej pojawił się w magazynie. Reguła ta sprawdza się doskonale w sklepach odzieżowych, w których produkty, które przyszły najwcześniej pochodzą z starszej, nieaktualnej kolekcji. W dużej mierze jest też stosowana przez sklepy spożywcze, ponieważ towary, które przyszły wcześniej często mają krótszą datę ważności.

Zasada LIFO, czyli ‘last in, first out’ (ostatnie wchodzi, pierwsze wychodzi) stanowi swojego rodzaju odwrócenie zasady FIFO. Reguła ta działa jak ułożenie czegoś na stosie: sięgamy wtedy po rzecz, która jest na wierzchu. Zasada LIFO jest bardzo rzadko stosowana, ponieważ praktycznie w żadnej branży towar, który został wcześniej wyprodukowany i przywieziony zachowuje cały czas tą samą wartość.

Trzecia zasada, FEFO, oznacza z języka angielskiego ‘pierwsze traci ważności, pierwsze wychodzi’ (first expired, first out). Oznacza ona, że w pierwszej kolejności na sprzedaż przeznaczone są towary, który najszybciej stracą ważność. Dlatego w sklepie spożywczym w przodu półki znajdziemy produkty z krótszą datą ważności, a z tyłu z dłuższą. Stosowanie zasady FEFO jest szczególnie ważne w branżach, w których produkty mają określoną, a co za tym idzie z czasem też tracą, ważność. W branży spożywczej można stosować zasadę FIFO wobec pewnych produktów (np. tych pochodzących od sprawdzonych dostawców), powinna ona jednak przeplatać się z używaniem zdrowego rozsądku, który nakazuje odwoływać się do reguły FEFO.

Przedsiębiorca sam musi zdecydować, która zasada najlepiej sprawdza się przy poszczególnych produktach. Jedyna zasada, której nie polecamy to zasada LIFO. Być może jest ona wygodna i komfortowa dla osób wykładających i układających towar, ale będzie skutkowała tym, że kiedy sprzedamy wierzchnią partię towaru naszym oczom ukaże się duża ilość towaru, którego wartość w międzyczasie spadła (nawet do zera).

Warto także wspomnieć o dodatkowej, czwartej zasadzie: FISH (first in, still here), czyli ‘pierwsze przyszło, nadal tutaj’, której zalecamy gorliwie się wystrzegać!