Jak pokonać lęk przed wystąpieniami publicznymi? Jak zostać mówcą doskonałym? W opartym na prawdziwych wydarzeniach filmie ,,Klub dyskusyjny” Melvin B. Tolson (mistrzowsko zagrany przez Denzela Washingtona), profesor w Wiley College w Teksasie podejmuje się zadania z pozoru niemożliwego. Zakłada Klub Dyskusyjny złożony tylko z czarnoskórych studentów, gdy w Stanach Zjednoczonych segregacja rasowa jest na porządku dziennym.
Profesor musi więc nie tylko nakłonić do odważnego wypowiadania myśli członków grupy, którzy przywykli do tego, że nie mają takiego prawa, ale też z niedoświadczonych mówców stworzyć doskonałych retoryków. Film pokazuje, jak trudno jest dojść do perfekcji w mówieniu – czynności, którą teoretycznie opanowaliśmy wszyscy w okresie wczesnego dzieciństwa.
Mówca doskonały – jak pokonać lęk przed wystąpieniami publicznymi?
Faktycznie, mówić – lepiej lub gorzej – potrafi każdy z nas. Jednak w jaki sposób należy dobrać słowa oraz jak je przekazać, aby wybrany przez nas odbiorca nie tylko nas usłyszał, ale też wysłuchał?
Ustal cel przemówienia
Już w trakcie przygotowań należy odpowiedzieć sobie na kilka kluczowych pytań:
- Jaki jest cel wystąpienia?
- Do kogo ma być skierowane?
- Jakie tematy będę poruszał?
- Jaki ma być efekt mojego wystąpienia?
Oznacza to, że dla mówcy musi być jasne, o czym będzie mówić, do kogo będzie mówić oraz, nade wszystko, jaki główny przekaz mają z jego wystąpienia wyciągnąć odbiorcy.
Hierarchia zagadnień
Warto zastanowić się nad tym, które z planowanych zagadnień są najważniejsze – ustalić, co koniecznie trzeba poruszyć; co jest ważne, ale nie obowiązkowe oraz co warto poruszyć, ale jest mniej ważne od pozostałych zagadnień.
Taka hierarchia jest niezwykle przydatna już w trakcie samego wystąpienia. Nie należy zapominać, ze nawet kiedy jedynie mówca zabiera głos, pojawia się element interakcji. Odbiorca może uważnie i aktywnie słuchać, ale może także ostentacyjnie ziewać i okazywać brak zainteresowania.
Właśnie w sytuacji, w której mówca obserwuje rozproszenie uwagi odbiorców, może zredukować, a nawet zrezygnować z mniej ważnych elementów przemówienia.
Struktura wypowiedzi
Wystąpienie powinno mieć jasną i czytelną strukturę – oczywiście najprostsza i sprawdzona forma to tradycyjny schemat: wstęp – rozwinięcie – zakończenie.
Wstęp obejmuje wprowadzenie do głównej myśli wystąpienia – musi zainteresować, a najlepiej intrygować.
Rozwinięcie to gwiazda programu – nakreślamy nasze bazowe zagadnienie przy pomocy innych elementów, jednocześnie balansując na granicy uwagi odbiorcy.
Zakończenie – podsumowanie tego, o czym mówiliśmy. Jeśli jest udane, zostanie w pamięci odbiorcy i pobudzi go do rozmyślania nad naszym zagadnieniem.
Pytania odbiorców
Jest to element, który oczywiście można pominąć – ale koszty takiej decyzji są niewspółmiernie duże w porównaniu do chwilowej chwili komfortu, którą się zyskuje. Jeśli umożliwimy odbiorcy zadawanie pytań możemy dowiedzieć się, czy faktycznie osiągnęliśmy nasz cel, a także rozwiać wątpliwości na temat przekazywanych zagadnień. Ponadto możemy zaspokoić dotyczącą zagadnienia ciekawość, którą szczęśliwie udało nam się wzbudzić.
Oczywiście sprawy komplikują się jeszcze bardziej gdy, tak jak bohaterowie filmu ,,Klub dyskusyjny”, prowadzimy publicznie otwartą dyskusję i nie możemy przewidzieć, jakimi argumentami współuczestnik nas zaskoczy.
Tyle z podstawowej teorii publicznych wystąpień, a w praktyce sztuka ta wymaga wielogodzinnych ćwiczeń – najlepiej pod okiem eksperta, który ‘na gorąco’ wskaże niedociągnięcia. Uważa się bowiem, że na jedną godzinę przemówienia przypada – uwaga – aż dziesięć godzin przygotowań.
