Teorie X i Y, czyli ciemna i jasna strona zarządzania

Istnieje wiele różnych teorii motywacji, stosowanych w zarządzaniu. Istnieje jednak jedna, która stanowi bazę dla budowania relacji i traktowania pracowników. Została ona stworzona przez amerykańskiego psychologa społecznego, Douglasa McGregora.

Teorie X i Y to podejścia, które zawierają założenia dotyczące postawy podwładnych wobec pracy oraz wynikające z nich wskazówki z zakresu zarządzania i motywowania personelu. Należy zaznaczyć, że podejścia te całkowicie się od siebie różnią.

Podstawowym założeniem teorii X jest przekonanie o tym, iż pracownicy są z natury leniwi i niechętni do pracy, a do działania zachęcić ich może wyłącznie wynagrodzenie. Podejście zakłada także, że podwładni nie są zdolni do samodzielnego i kreatywnego działania i gorliwie unikają jakiejkolwiek odpowiedzialności, a ich praca winna być poddawana bieżącej i skrupulatnej kontroli na każdym poziomie.

Z tego też powodu teoria X optuje za silnie zhierarchizowanym i autorytarnym systemem zarządzania, w którym nie ma miejsca na pochwały i nagrody. W przypadku błędów należy zatem znaleźć winnego i odpowiednio go ukarać. Menedżer w tym podejściu jest nieufny wobec pracowników i całkowicie samodzielnie organizuje ich pracę, nie pozostawiając miejsca na indywidualność.

Zupełnie odmienna teoria Y głosi, że podwładni mogą lubić swoją pracę i chętnie podejmują się wykonywania samodzielnych i ambitnych zadań. Są także w stanie podejmować odpowiedzialność oraz się z niej wywiązywać. Jeśli pracownicy nie są tłamszeni przez kadrę zarządzającą, mogą wykazać się kreatywnością podczas realizowania wyzwań zawodowych.

Menedżer wyznający teorię Y nie powinien więc nakładać na pracowników ścisłego rygoru, aby pozostawić miejsce dla ich indywidualności i własnej inicjatywy. Dba za to o stworzenie warunków i atmosfery pracy, która wspierają wykorzystanie i rozwój potencjału podwładnych. Podejście to zakłada bowiem, że czynnikiem motywującym pracownika jest satysfakcja, jaką odczuwa z pracy. Dlatego tak ważne jest, aby umożliwić mu nieskrępowane dążenie do samorealizacji.

Teoria Y cechuje się większą efektywnością, gdyż postuluje szacunek wobec pracownika oraz zaufanie w jego możliwości. Zauważa i wspiera potencjał pracownika oraz umożliwia jego rozwój.

Menedżer w teorii X, który nadmiernie kontroluje podwładnych stwarza zagrożenie dla atmosfery w zespole. Pracownicy są stłamszeni oraz zastraszeni. Dochodzi do realizacji samospełniającej się przepowiedni: menedżer uważa, że podwładni są leniwi i nie nadają się do ambitnych zadań, a co za tym idzie ściśle ich kontroluje. W efekcie pracownicy faktycznie stają się wycofani i nie przykładają się do swoich obowiązków Tylko że nie wynika to z ich osobistych słabości, a z słabości systemu zarządzania.

Choć wydaje się, że teoria X jest raczej echem zamierzchłych czasów, to nadal jest stosowana przez menedżerów w niektórych firmach. Dlatego warto pamiętać, że dobry menedżer to ten, który potrafi wydobyć z pracowników ich mocne strony.

Przeczytaj również:

Szkolenia, Wiedza i rozwój

Zarządzanie reklamacjami w transporcie i spedycji

Zarządzanie reklamacjami w transporcie i spedycji W branży transportowej i spedycyjnej, gdzie margines błędu jest niezwykle wąski, a satysfakcja klienta ma kluczowe znaczenie. Zarządzanie reklamacjami staje się nieodłącznym elementem codziennej działalności. Reklamacje, będące naturalnym skutkiem działalności każdego przedsiębiorstwa, mogą dotyczyć wielu aspektów. Od problemów z jakością usług po kwestie związane z logistyką i obsługą klienta. W tym kontekście, umiejętność skutecznego zarządzania reklamacjami…
dowiedz się więcej
Szkolenia, Wiedza i rozwój

Savoir vivre w recepcji hotelowej

Savoir vivre w recepcji hotelowej W erze cyfryzacji i automatyzacji, osobisty kontakt z gościem nabiera szczególnego znaczenia. Recepcja hotelowa, będąca sercem każdego obiektu noclegowego, staje się miejscem, gdzie savoir vivre nie jest jedynie dodatkiem, ale fundamentalną wartością, wpływającą na postrzeganie całego hotelu. Savoir vivre w recepcji hotelowej to sztuka, której opanowanie pozwala na budowanie harmonijnych relacji z gośćmi, zrozumienie ich potrzeb i oczekiwań.…
dowiedz się więcej
Szkolenia, Wiedza i rozwój

Organizacja bankietów i przyjęć okolicznościowych od podstaw

Organizacja bankietów i przyjęć okolicznościowych od podstaw Organizacja bankietów i przyjęć okolicznościowych to sztuka łączenia różnych elementów. Od wyboru odpowiedniej lokalizacji, przez komponowanie menu, aż po zapewnienie atrakcji i rozrywki na najwyższym poziomie. To także ciągłe dostosowywanie się do zmieniających się trendów i preferencji klientów. Co wymaga nie tylko kreatywności, ale i gruntownej wiedzy z zakresu zarządzania eventami. W obliczu coraz większego zapotrzebowania na profesjonalną organizację różnego rodzaju imprez,…
dowiedz się więcej