Teorie X i Y, czyli ciemna i jasna strona zarządzania

Istnieje wiele różnych teorii motywacji, stosowanych w zarządzaniu. Istnieje jednak jedna, która stanowi bazę dla budowania relacji i traktowania pracowników. Została ona stworzona przez amerykańskiego psychologa społecznego, Douglasa McGregora.

Teorie X i Y to podejścia, które zawierają założenia dotyczące postawy podwładnych wobec pracy oraz wynikające z nich wskazówki z zakresu zarządzania i motywowania personelu. Należy zaznaczyć, że podejścia te całkowicie się od siebie różnią.

Podstawowym założeniem teorii X jest przekonanie o tym, iż pracownicy są z natury leniwi i niechętni do pracy, a do działania zachęcić ich może wyłącznie wynagrodzenie. Podejście zakłada także, że podwładni nie są zdolni do samodzielnego i kreatywnego działania i gorliwie unikają jakiejkolwiek odpowiedzialności, a ich praca winna być poddawana bieżącej i skrupulatnej kontroli na każdym poziomie.

Z tego też powodu teoria X optuje za silnie zhierarchizowanym i autorytarnym systemem zarządzania, w którym nie ma miejsca na pochwały i nagrody. W przypadku błędów należy zatem znaleźć winnego i odpowiednio go ukarać. Menedżer w tym podejściu jest nieufny wobec pracowników i całkowicie samodzielnie organizuje ich pracę, nie pozostawiając miejsca na indywidualność.

Zupełnie odmienna teoria Y głosi, że podwładni mogą lubić swoją pracę i chętnie podejmują się wykonywania samodzielnych i ambitnych zadań. Są także w stanie podejmować odpowiedzialność oraz się z niej wywiązywać. Jeśli pracownicy nie są tłamszeni przez kadrę zarządzającą, mogą wykazać się kreatywnością podczas realizowania wyzwań zawodowych.

Menedżer wyznający teorię Y nie powinien więc nakładać na pracowników ścisłego rygoru, aby pozostawić miejsce dla ich indywidualności i własnej inicjatywy. Dba za to o stworzenie warunków i atmosfery pracy, która wspierają wykorzystanie i rozwój potencjału podwładnych. Podejście to zakłada bowiem, że czynnikiem motywującym pracownika jest satysfakcja, jaką odczuwa z pracy. Dlatego tak ważne jest, aby umożliwić mu nieskrępowane dążenie do samorealizacji.

Teoria Y cechuje się większą efektywnością, gdyż postuluje szacunek wobec pracownika oraz zaufanie w jego możliwości. Zauważa i wspiera potencjał pracownika oraz umożliwia jego rozwój.

Menedżer w teorii X, który nadmiernie kontroluje podwładnych stwarza zagrożenie dla atmosfery w zespole. Pracownicy są stłamszeni oraz zastraszeni. Dochodzi do realizacji samospełniającej się przepowiedni: menedżer uważa, że podwładni są leniwi i nie nadają się do ambitnych zadań, a co za tym idzie ściśle ich kontroluje. W efekcie pracownicy faktycznie stają się wycofani i nie przykładają się do swoich obowiązków Tylko że nie wynika to z ich osobistych słabości, a z słabości systemu zarządzania.

Choć wydaje się, że teoria X jest raczej echem zamierzchłych czasów, to nadal jest stosowana przez menedżerów w niektórych firmach. Dlatego warto pamiętać, że dobry menedżer to ten, który potrafi wydobyć z pracowników ich mocne strony.

Przeczytaj również:

Ostatnie realizacje, Szkolenia, Wiedza i rozwój

Budowanie zespołu pracowników na uczelni wyższej – relacja ze szkolenia

Budowanie zespołu pracowników na uczelni wyższej to zadanie wymagające przemyślanej strategii i zaangażowania na wielu poziomach organizacji. Proces ten jest kluczowy dla zapewnienia wysokiej jakości nauczania, badań naukowych oraz efektywnego zarządzania i administracji. W erze globalizacji i ciągłych zmian technologicznych, uczelnie stają przed wyzwaniem nie tylko przyciągnięcia, ale i utrzymania wykwalifikowanych specjalistów, którzy będą w stanie przyczynić się do rozwoju instytucji i jej misji. Efektywne budowanie…
dowiedz się więcej
Ostatnie realizacje, Szkolenia, Wiedza i rozwój

Skuteczny kierownik w obsłudze technicznej nieruchomości - relacja ze szkolenia

Skuteczny kierownik w obsłudze technicznej nieruchomości to postać kluczowa dla sprawnego funkcjonowania każdej nieruchomości, niezależnie od jej przeznaczenia. To właśnie od jego umiejętności zarządczych, kompetencji technicznych i zdolności do efektywnego komunikowania się z zespołem oraz klientami zależy bezpieczeństwo, stan techniczny oraz wartość rynkowa obiektu. Dlatego też rola ta wymaga ciągłego rozwoju i doskonalenia swoich umiejętności, aby sprostać dynamicznie zmieniającym się wyzwaniom rynku nieruchomości. W…
dowiedz się więcej
Ostatnie realizacje, Szkolenia, Wiedza i rozwój

Zarządzanie i współpraca w salonie samochodowym – relacja ze szkolenia

W dzisiejszym, dynamicznie zmieniającym się świecie motoryzacji, kluczowym elementem sukcesu każdego salonu samochodowego jest nie tylko znajomość najnowszych trendów i technologii, ale także skuteczne zarządzanie oraz budowanie zespołu zdolnego do wyjątkowej współpracy. W odpowiedzi na te potrzeby, zostaliśmy wybrani, aby zorganizować szkolenie skierowane do menedżerów i pracowników jednego ze znanych w Polsce salonów samochodowych. Szkolenie miało na celu nie tylko rozwój umiejętności zarządczych, ale również wzmocnienie…
dowiedz się więcej

Cenimy prywatność użytkowników

Używamy plików cookie, aby poprawić jakość przeglądania, wyświetlać reklamy lub treści dostosowane do indywidualnych potrzeb użytkowników oraz analizować ruch na stronie. Kliknięcie przycisku „Akceptuj wszystkie” oznacza zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookie.