Czym jest analiza SWOT?

Analiza SWOT to narzędzie, z którym prędzej czy później spotka się każdy przedsiębiorca, menedżer lub kierownik. Jest to bardzo popularna metoda, pozwalająca spojrzeć na przedsiębiorstwo z kilku różnych punktów widzenia i uzyskać odpowiedź na nurtujące pytania dotyczące aktualnej kondycji firmy oraz jej potencjału na przyszłość. Z artykułu dowiesz się co dokładnie kryje się pod nazwą SWOT, jakie korzyści może przynieść taka analiza oraz czy opisywane narzędzie ma jakieś ograniczenia.

SWOT — definicja i pochodzenie pojęcia

SWOT to jedna z najczęściej stosowanych przez menedżerów metod dokonywania analizy strategicznej działalności przedsiębiorstwa. Analiza za pomocą tej metody realizowana była początkowo przez konsultantów biznesowych w latach 50. i 60. XX wieku. Za pomocą analizy SWOT szukano rozwiązań, które mogłyby poprawić sytuację finansową największych amerykańskich firm. Ich prezesi i właściciele zgodnie twierdzili, że chcą uniknąć błędów podczas strategicznego planowania rozwoju firmy.

Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono jednoznacznie, że efekty działań planistycznych zależały w dużej mierze od czterech czynników. Co ważne, były takie same, bez względu na rodzaj prowadzonej działalności:

• czynniki satysfakcjonujące w czasie rzeczywistym, co w języku angielskim jest określane słowem „strenght”, czyli mocne strony,
• czynniki negatywne w czasie teraźniejszym, co w języku angielskim jest określane jako „weakness”, czyli słabe strony,
• czynniki pozytywne w czasie przyszłym, co w języku angielskim jest określane słowem „opportunity”, czyli szanse,
• czynniki negatywne w czasie przyszłym, co w języku angielskim jest określane słowem „threat”, czyli zagrożenia.

Niewątpliwą zaletą analizy SWOT jest jej wszechstronność i uniwersalność. Opisane powyżej czynniki można odnieść do zmieniającej się sytuacji firmy bez względu na branżę oraz sposób prowadzenia biznesu.

SWOT krok po kroku, czyli jak poprawnie przeprowadzić analizę przedsiębiorstwa?

Aby opisywana metoda analizy strategicznej przyniosła miarodajny efekt, należy każdy wymieniony czynnik odnieść do sytuacji swojej firmy. Zarówno tej obecnej, jak i tej, która może nastąpić pod wpływem różnych czynników w przyszłości. Najpierw określa się to, co obecnie daje w prowadzonej działalności satysfakcjonujące wyniki. Następnie należy je zestawić z czynnikami, które są ich przeciwieństwem, również w odniesieniu do obecnej sytuacji. W kolejnym kroku porównuje się czynniki pozytywne z negatywnymi w odniesieniu do przyszłości i teraźniejszości.

Aby całość była przejrzysta i czytelna, najczęściej dzieli się czystą kartkę na cztery części za pomocą dwóch linii: pionowej i poziomej. Następnie, w każdej części wpisuje się czynniki wpływające na sytuację firmy i jej perspektywy: mocne strony, słabe strony, szanse oraz zagrożenia, uwzględniając zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne czynniki.

W ten sposób można analizować nie tylko działalność całego przedsiębiorstwa, ale również poszczególnych zespołów czy projektów. Skrupulatna analiza strategiczna SWOT umożliwia wyznaczenie realnych celów na przyszłość.

Co można zyskać dzięki metodzie SWOT?

To uniwersalne narzędzie służące wstępnej analizie technicznej znacząco ułatwia prowadzenie działalności gospodarczej i zrozumienie jej różnych aspektów zgodnie ze stanem rzeczywistym, a nie jedynie myśleniem życzeniowym lub nazbyt optymistycznym, jak często ma to miejsce. Brak realnego oglądu sytuacji wewnętrznej i rynkowej przedsiębiorstwa może bowiem prowadzić do nadmiernego optymizmu, a w konsekwencji — błędnych i kosztownych decyzji. Świadomość posiadania słabych stron w firmie ułatwia pracę nad nimi, by w efekcie móc je całkowicie wyeliminować. Analiza SWOT stanowić może punkt wyjścia do dalszych działań planistycznych, gdyś posiadamy pewien zasób danych, na których można się opierać.

Czy analiza SWOT ma jakieś wady?

W każdym narzędziu czy metodzie można doszukiwać się słabych stron. W przypadku analizy SWOT, problematyczny może być punkt widzenia osoby, która ją przeprowadza. Dlatego też zaleca się pracę zespołową, po to by wyeliminować subiektywne odczucia i wypracować obiektywne stanowisko. Praca zespołowa w przypadku SWOT ułatwia również podejmowanie decyzji w odniesieniu do działań długofalowych.

Podsumowując, popularna na całym świecie metoda SWOT była wiele razy modyfikowana, jednak w rzeczywistości każdy nowy schemat oparty był na podstawowym, sprawdzonym modelu. Co ciekawe, metoda SWOT mimo upływu lat wciąż stanowi podstawowy element każdego kursu w zakresie zarządzania biznesem i przedsiębiorczości. Bez względu na zmieniające się okoliczności gospodarcze, analiza SWOT wciąż znajduje zastosowanie w przypadku każdej branży i rodzaju przedsiębiorstwa. Analiza umożliwia stosunkowo szybkie i niezwykle proste określenie strategii funkcjonowania biznesu w przyszłości. Przeprowadzenie analizy SWOT jest również świetnym punktem wyjścia w każdej problematycznej lub wręcz kryzysowej sytuacji, kiedy potrzebne są działania naprawcze i wyznaczenie nowej strategii.