Ocena pracownicza. Przykry obowiązek czy szansa na rozwój kompetencji?

Ocena pracownicza. Przykry obowiązek czy szansa na rozwój kompetencji?

Jakiekolwiek zmierzenie się z systemem oceniania budzi najczęściej negatywne emocje. Wiele osób ma wtedy przed oczami odpowiedź przy szkolnej tablicy czy też trudny egzamin na studiach. Do tego dochodzi aspekt psychologiczny. Trudno jest przyjąć krytykę, nawet jeśli jest ona zakomunikowana w kulturalny i konstruktywny sposób.

Z tych powodów pomysły takie jak okresowa ocena pracownika są przyjmowane z dużym oporem. Negatywne nastawienie mogą mieć zarówno oceniający, jak i oceniani. Jak przełamać ten głęboko zakorzeniony strach i przekuć to w pozytywne doświadczenie?

Modele oceny pracowniczej

Nie ma jednego sposobu na to, aby zweryfikować kompetencje oraz sprawdzić umiejętności. Wybór narzędzi jest duży, da się je więc dopasować do indywidualnych potrzeb. Można pokusić się o stwierdzenie, że ważniejsze są same założenia niż użyte do ich realizacji schematy. To od nich zależy, czy cały projekt zakończy się sukcesem.

Podejście, uważane za najbardziej sprawiedliwe i jednocześnie łatwe do umotywowania, opiera się na odwołaniu do standardów firmy oraz realizowanych przez nią celów. To dużo lepsze niż tworzenie rankingu pracowników według zasady „wygrywa najlepszy”. Ważne jest, aby pierwszym etapem procesu było zakomunikowanie zasad oceniania oraz wyjaśnienie tego, dlaczego firma chce skorzystać z takiej możliwości.

Dobrym pomysłem jest też uzupełnienie testów czy innej wybranej metody o spotkanie, podczas którego można omówić różne kwestie. Często stosuje się dwutorową ocenę, czyli tę wykonaną przez przełożonego i konfrontuje się ją z samooceną pracownika. To pozwala na obiektywne spojrzenie na umiejętności. Na tej podstawie można opracować matrycę kompetencji. Narzędzie pozwala na jasne określenie mocnych stron i obszarów do rozwoju.

Ważną częścią oceny jest też cykliczny feedback, czyli informacja zwrotna o czynionych postępach. Pozwala to na utrzymanie wysokiej motywacji pracownika i skłania go do ewentualnej modyfikacji swoich działań oraz do ciągłego rozwoju. Okresowa ocena może też stać się okazją do zaplanowania różnego typu szkoleń. Mogą to być zarówno grupowe warsztaty, jak i trening w miejscu pracy. Ta druga forma jest szansą na praktyczne przećwiczenie umiejętności oraz uzyskanie cennych informacji, jak można efektywniej wykonywać swoje zawodowe obowiązki.

Jakie obszary mogą podlegać ocenie?

Klasyczny podział weryfikacji umiejętności zawodowych obejmuje sprawdzenie umiejętności twardych oraz kompetencji miękkich. W pierwszej grupie zawiera się wszystko, co dotyczy znajomości oferty, procedur, czy wykorzystywanych w firmie programów. Druga zaś skupia się na takich kwestiach jak umiejętność pracy zespołowej, podejście do rozwiązywania problemów czy kreatywność.

Ułatwieniem w przeprowadzaniu oceny będzie z pewnością wprowadzenie skali. Może ona mieć formę punktową, procentową lub opisową. Każde z rozwiązań ma swoje zalety i sprawdzi się w określonej sytuacji. Ważne jest jedynie, aby zadbać o rzetelny opis tego, za co otrzymuje się poszczególne noty.

Jak przygotować kadrę do okresowej oceny pracowników?

Ważne jest nie tylko poinformowanie zespołu o planach rozwojowych, ale też wdrożenie w projekt odpowiedzialnych za niego menadżerów. Powinni oni dobrze rozumieć cel takiego badania oraz mieć świadomość tego, że od ich postawy zależy powodzenie całego przedsięwzięcia.

Dlatego ważnym elementem przygotowującym mogą być szkolenia menadżerskie. Ponieważ to właśnie na menadżerach spoczywa zarządzanie potencjałem firmy i pracowników, warto, aby byli oni odpowiednio przygotowani do tego zadania. Okresowa ocena pracownika przełoży się na działanie przedsiębiorstwa, jeśli przeprowadzi ją osoba, która ma wypracowany autorytet i jest naturalnym liderem. Cenną umiejętnością jest także skuteczna komunikacja. 

Ewentualne braki w tych kompetencjach można skutecznie nadrobić, decydując się na szkolenia. Specjalne programy skierowane do osób zarządzających są nastawione na to, aby jeszcze lepiej przygotować ich do pełnionej funkcji. Szkolenia mogą obejmować różnorodne kwestie takie jak: zarządzanie zmianą, rozwiązywanie sytuacji konfliktowych czy umiejętne wytyczanie celów.

Korzyści dla pracowników z wprowadzenia matrycy kompetencji

Proces oceny pracowniczej oraz spotkania z przełożonym mogą stać się szansą do zawodowego rozwoju. Pozwala to też obiektywnie spojrzeć na swoje działania oraz poszukać w nich mocnych stron. Wbrew temu, co się często mówi o takich projektach, nie muszą one stać się okazją do wytykania błędów. Świadomy, odpowiednio przygotowany menadżer będzie w stanie przeprowadzić ocenę w konstruktywny sposób.

Matryca kompetencji to narzędzie, które ma zarówno rozwijać indywidualny potencjał pracownika, jak i podnieść efektywność całego zespołu. Dzięki niej w szybki i prosty sposób menadżer jest w stanie monitorować, czy aktualny poziom umiejętności pracowników pozwoli mu osiągać założone cele. To także korzyść dla pracownika, który działa w jasno wytyczonych ramach. Takie podejście minimalizuje stres i często pośrednio pobudza kreatywność.

Paulina Michalska

Brand Manager, odpowiedzialna za rozwój marki, pozyskiwanie klientów i strategię komunikacji. Skutecznie buduje wizerunek firmy, tworzy angażujące treści SEO i dba o spójność przekazu we wszystkich kanałach. Dzięki przemyślanym działaniom znacząco zwiększyła sprzedaż oraz liczbę zapytań ofertowych, wzmacniając pozycję marki na rynku.

dowiedz się więcej

Przeczytaj również:

Wiedza i rozwój, Wywiad

Efektywna komunikacja lidera z zespołem w sieci sklepów spożywczych. Wywiad z Pawłem Głowackim

Dlaczego komunikacja lidera w sklepie ma kluczowe znaczenie? Skuteczna komunikacja lidera z zespołem to jedna z kluczowych kompetencji zarządczych w środowisku handlu detalicznego. W branży, gdzie codzienność jest szybka, zadania zmienne, a relacje intensywne – to właśnie sposób rozmowy, przekazu i reakcji lidera wpływa na atmosferę pracy, motywację zespołu i jakość obsługi klienta. Od tego, jak lider mówi, słucha i reaguje, zależy nie tylko sprawność operacyjna…
dowiedz się więcej
Szkolenia, Wiedza i rozwój

Jak współpracować w zespole i z klientami? – praktyczny przewodnik

Współpraca w zespole i z klientami – dlaczego warto rozwijać te umiejętności? Współczesne środowisko pracy wymaga nie tylko wiedzy merytorycznej, ale przede wszystkim umiejętności miękkich – a jedną z kluczowych jest współpraca. Niezależnie od branży, stanowiska czy rodzaju relacji zawodowych, współpraca w zespole oraz współpraca z klientami stanowią fundament efektywności i sukcesu. W zespole liczy się zdolność do porozumienia, dzielenia obowiązków i wspólnego rozwiązywania problemów. W kontaktach z klientami umiejętność…
dowiedz się więcej
Szkolenia, Wiedza i rozwój

Jakie szkolenia zarządzania czasem wybrać dla sprzedawców?

Skuteczne zarządzanie czasem w sprzedaży – które szkolenia naprawdę działają? Skuteczna sprzedaż wymaga nie tylko kompetencji interpersonalnych, ale przede wszystkim doskonałej organizacji pracy. W realiach współczesnej sprzedaży sprzedawcy muszą radzić sobie z ogromem obowiązków, wieloma kanałami komunikacji i presją realizacji celów. Dlatego coraz więcej firm stawia sobie pytanie: jakie szkolenia zarządzania czasem będą najskuteczniejsze dla handlowców? Odpowiedź…
dowiedz się więcej

Cenimy prywatność użytkowników

Używamy plików cookie, aby poprawić jakość przeglądania, wyświetlać reklamy lub treści dostosowane do indywidualnych potrzeb użytkowników oraz analizować ruch na stronie. Kliknięcie przycisku „Akceptuj wszystkie” oznacza zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookie.