Jak połączyć przywództwo i zarządzanie? Wbrew obiegowej opinii to wcale nie jedno i to samo. Wiadomo, że kwestia zarządzania ludźmi to jedna z najtrudniejszych ról zawodowych – osoba, do której kompetencji należy właśnie zarządzanie powinna posiadać bardzo szerokie umiejętności komunikacyjne, być otwarta, empatyczna a jednocześnie … twarda. Jak to wszystko pogodzić ze sobą i jeszcze umieć uzyskać wymierne efekty?
Przywództwo w zarządzaniu
Przywódca pełni rolę kogoś więcej niż przełożonego – on wyznacza ścieżki rozwoju, inspiruje ludzi i potrafi ich przekonać do swojej wizji. Jest to osoba, która nie tylko wytycza cele i pilnuje ich osiągnięcia, bądź chwali za sukcesy i wyciąga konsekwencje w kwestii porażek. Przywódca to osoba, która cieszy się pełnym zaufaniem ludzi – ludzie podążają za nią/nim, dlatego, że są przekonani, że droga wytyczona przez przywódcę jest słuszna i ufają jego decyzjom. W biznesowym podejściu bycie przywódcą wymaga zbudowania olbrzymiego autorytetu i zdrowego podejścia do własnych kompetencji. Przywódca wie, że nie jest nieomylny ani też nie upiera się przy danym argumencie, jeżeli nie jest on trafiony.
Style zarządzania
Jeżeli chcielibyśmy przedstawić jedyny i prawdziwy podział stylów zarządzania oraz przywództwa, to niestety nie dalibyśmy rady. Na podstawie wielu lat eksperymentów poznawczych opracowano kilka takich podziałów. Dzisiaj skupimy się jednak na tym, który ma największe przełożenie na polski rynek pracy. Mamy tu na myśli model Leader Versatility Index autorstwa Boba Kaplana i Roberta Kaisera, wg którego wyróżniamy 4 główne style przywództwa:
- strategiczne,
- operacyjne,
- angażujące,
- forsujące.
Pierwsze dwa style polegają na odpowiednim ustawieniem priorytetów i zadań, kierując się odpowiednio długofalowymi celami bądź tymi, do realizowania „tu i teraz”. Kolejne dwa opisują relacje z pracownikami i to, w jaki sposób przebiega współpraca.
Przywódca a szef
Niestety, realia wyglądają tak, że w większości firm mamy dwie grupy – przełożonych i podwładnych – czyli mówiąc bardziej kolokwialnie, szefów i pracowników. Niestety, te dwie grupy niezbyt dobrze się ze sobą komunikują, co skutkuje spadkiem efektywności w pracy. Szefowie polskich firm niestety nadal stosują model przełożony-podwładny, opierający się na autokratycznym podejściu. Nie jest to oczywiście wyłącznie wina samych przedsiębiorców/menedżerów – pracownicy również utrzymują tę postawę, wychodząc z założenia, że słów szefa ani się „nie podważa”, ani się z nim nie dyskutuje.
Nawiązując do przedstawionego podziału, w wielu polskich firmach brakuje stylu angażującego, który pomógłby skutecznie włączyć pracowników w życie firmy, zachęcając ich do dołożenia swoich „trzech groszy” do rozwoju firmy.
Zarządzać ludźmi trzeba umieć
Wszyscy wiemy, że nie jest to bułka z masłem. Osoby zajmujące stanowiska kierownicze aby móc odpowiednio motywować pracowników powinny posiadać zarówno kompetencje, jak i predyspozycje w tym kierunku. Niestety w większości firm nadal brakuje właśnie „przywódców”. Mamy wielu szefów, menedżerów czy kierowników – traktujących pracę zadaniowo. Brakuje natomiast osób, które oprócz motywowania, inspirowałyby swoich podwładnych, wzbudzając w nich chęć do wykonywania obowiązków. Wiadomo, że lepiej pracuje ten, któremu „się chce”.
Docenianie ludzi w zarządzaniu
Wielu menadżerów doskonale wie, kiedy pracownik popełni jakiś błąd i nie ma problemu ze stosowną reakcją. Co dzieje się natomiast w przypadku, gdy ludzie doskonale sobie radzą, wychodzą z inicjatywą i starają się pracować jak najlepiej? W takiej sytuacji menedżerowie nie mówią zazwyczaj nic, uznając, że tak właśnie być powinno. Dobry lider natomiast powinien stosować także pochwały – nic tak nie motywuje ludzi jak nagrody za dobrze wykonaną pracę. Tutaj także kluczowe jest utrzymywanie odpowiedniego balansu między pozytywnymi i negatywnymi informacjami zwrotnymi dla naszego zespołu – bardzo łatwo jest przesadzić w jedną stronę. To jeden z największych problemów wynikających z pogodzenia przywództwa i zarządzania.
Zarządzanie angażujące
Wspomniane wcześniej style zarządzania są niejako wskazówką – idealny menadżer tak naprawdę stosuje je wszystkie. Ważne są tylko odpowiednie proporcje. Nie można skupić się wyłącznie na „byciu przywódcą”, gdyż długofalowy skutek może być negatywny. Zespół będzie miał dość nieustannych wyzwań, przestanie dawać z siebie 100%. Tak samo w przypadku działania czysto zadaniowego. Właśnie wypośrodkowanie tego wszystkiego daje nam gwarancję sukcesu. Co ciekawe, jakość zarządzania zespołem jest zupełnie inaczej postrzegana przez pracowników oraz przez osoby zarządzające. Nie są to drobne różnice – najczęściej mamy do czynienia z naprawdę dużymi rozbieżnościami. Pamiętajcie więc także o… pytaniu zespołu o zdanie. Oczywiście nie osobiście (nikt szefowi wprost nie powie „co go boli”), a za pomocą np. anonimowych ankiet czy kwestionariuszy. Ewaluacja nie tyczy się wyłącznie pracowników. Powinna ona w takim samym stopniu być wiążąca dla menadżerów czy zarządu firmy.
Złoty środek – jak połączyć przywództwo i zarządzanie
Zapewne nie odkryjemy tutaj koła na nowo, jednak raz jeszcze powtórzymy: należy analizować swoje działania, ćwiczyć oraz nieustannie podnosić swoje kompetencje. Wszyscy jesteśmy ludźmi i wszyscy popełniamy błędy – bez różnicy, jakie zajmujemy stanowisko, błędy będą się pojawiały. Jednak odpowiedzialny menedżer czy szef z każdego popełnionego błędu będzie wyciągał wnioski, starając się nie dopuścić do podobnych sytuacji w dalszej pracy. Nie chodzi o unikanie błędów czy zamiatanie ich po dywan. Należy się do nich przyznać i na ich podstawie wyciągnąć wnioski.
Wiadomo, że niemożliwym jest stać się idealnym liderem, polegając wyłącznie na własnych spostrzeżeniach. Niektóre wzorce zachowań są na tyle uniwersalne, że warto ich użyć. Należy też czerpać wiedzę od osób, których doświadczenie jest o wiele większe niż nasze, doradców i mentorów – może okazać się, że nie musimy sami popełnić danego błędu, aby się na nim czegokolwiek nauczyć. Tu z pomocą przychodzą nam wszelkiego rodzaju szkolenia z zakresu zarządzania ludźmi. Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty oraz do kontaktu z nami – jesteśmy w stanie przygotować indywidualny program, dopasowany do zapotrzebowania Waszej firmy.
Odpowiadając na kluczowe pytanie tego artykułu, jak połączyć przywództwo i zarządzanie, odpowiemy: jest to zadanie trudne, ale możliwe do pogodzenia. Niezmiernie ważne jest, aby pamiętać, że niezbędny jest tu rozwój. Dbając o rozwijanie kompetencji naszych pracowników, nie możemy zapomnieć o podnoszeniu naszych własnych. Poszerzanie kompetencji i nabywanie nowych umiejętności jest „must-have”, zwłaszcza, że wymagając tego od swoich podwładnych, powinniśmy dawać im dobry przykład naszą osobą.
